- प्रेमचन्द

रामधनअहीरकोदैलोमाएकसाधुआएरभन्यो, "बाबु ! तिम्रोकल्याणहोस्, साधुमाथिकेहीश्रद्धादेखाऊ ।”

रामधनलेश्रीमतीसँगभन्यो, "दैलोमासाधुआएकाछन्, उनलाईकेहील्याएरदे ।”

श्रीमतीभाँडामाझ्दैथिईरयोचिन्तालेग्रस्तथिईकिआजखानाकेबनाउने ! घरमाअन्नकोएकदानापनिथिएन ।चैतकोमहिनाथियो तरयहाँतदिउँसैअन्धकारव्याप्तथियो ।उब्जनीसबैखेतबाटैउठेकोथियो ।आधाबालीमहाजनलेलग्योरबाँकीआधाजमिन्दारकाचम्चाहरूलेअसूलगरेरलगे ।भुस-परालबेचेरगोरूकोव्यापारीबाटछुटकारापाएकाथिए ।मात्रकेहीउब्रेकोसोहोर-साहारलाईपिट-पाटपारेरएकमनजतिदानानिकालेकाथिए ।जसो-तसोचैतकोमहिनापारभयो ।अबकेगर्ने ? गोरूलाईकेख्वाउने ? घरकासदस्यहरूलेकेखाने ? भगवान्नैजानून् ! तर,दैलोमाआइसकेकासाधुलाईकसरीफर्काउनू ? उसलेकेभन्ला ?

श्रीमतीले भनी, "केदिने ? घरमातकेहीपनिछैन ।”

रामधन, "जा, भाँडामाहेर, केहीपीठो-सिठोभएदे ।”

श्रीमतीले भनी, "त्यहीभाँडापुछपाछगरेरतहिजोचुलोफुकेको ।त्यहाँकेबाँकीहोलार !”

रामधन, "घरमाकेहीछैनभन्नतमसक्दिनँ ।जाकसैकोघरबाटमागेरल्या ।”

श्रीमती, "जोसँगल्यायोउसलाईफिर्तादिनसकेकोछैन, अबकसरीमाग्नजानू ?”

रामधन, "देउतालाईचढाउनछुट्याएरराखेकोकेहीतछनि, जात्यहीले, दिएरआउँछु ।”

श्रीमती, "देउताकोपूजाकसरीगर्ने ?”

रामधन, "देउतामाग्नतआउँदैनन्नि ? भएचढाउँला, नभएनचढाउँला ।”

श्रीमती, "त्यहीछुट्याएकोपनिएक-दुईपसरतहोलानि, धेरैभएआधासेर ।त्यसपछिकेकोईसाधुआउँदैनन् ? उसलाईतफर्काउनैपर्ला !”

रामधन, "अहिलेकोसमस्यातटरोस्, त्यतिखेरदेखाजाला ।”

श्रीमतीअमनगर्दैउठीअनिएउठासानोहाँडीलिएरआई, जसमामुश्किललेआधासेरपीठोथियो ।त्योपीठोबडोयत्नका साथदेउतालाईचढाउनराखिएकोथियो ।रामधनकेहीबेरसोचमग्नभयोअनिपीठो एककचौरामाराखेरबाहिरआयोरसाधुकोझोलामाराखिदियो ।

महात्मालेपीठोलिएरभने, "बाबु ! आजतसाधुयतैबस्छु ।केहीदालपनिदेऊताकिसाधुकोभोगलागोस् ।”

रामधनलेफेरिआएरश्रीमतीसँगभन्यो ।संयोगवशघरमादालथियो ।रामधनलेदाल, नून, रपकाउनेभाँडोजुटाइदियो ।फेरिइनारबाटपानीतानेरल्यायो ।साधुलेबडोढङ्गपुऱ्याएररोटीबनाए, दालपकाए, अनिझोलाबाटआलुनिकालेरभुजियाबनाए ।जबसबैसामानतयारभयो, अनिरामधनसँगभने, "बाबुभगवानलाईचढाउनकोलागिअलिकतिघ्यूपनिचाहियो ।भान्छाचोखोनभएभगवानलाईकसरीचढाउनू ?”

रामधन, "बाबा, घ्युतघरमाछैनहोला ।”

साधु, "बाबु ! भगवानकोकृपालेतिमीसँगधेरैकुराछ ।यस्तोकुरानगर ।”

रामधन, "बाबा, मसँगगाई-भैँसीकेहीछैन, घ्यूकहाँबाटहुन्छ ?”

साधु, "बाबु ! भगवानकोभण्डारमाकेछैन ? जाऊरजहानसँगभनत ।”

रामधनलेगएरश्रीमतीसँगभन्यो, "घ्यूचाहियोरे, भीखमाग्नुछ, घ्यूबिनागाँसजाँदैन ।”

स्त्री, "तेसो भएयहीदालसाटेरदोकानबाटअलिकतिल्याइदिनू ।यतिसबगरिसकेपछित्यतिमाकिनउसलाईखिन्नपार्नू ?”

घ्यूआयो ।साधुलेपूजा-पाठकोपञ्जीनिकाले, घण्टीबजाएअनिभोगलगाउनबसे ।खूबमीठोमानी-मानीखाएअनिदैलोकोछेउमैपेटमसार्दैपल्टिए ।रामधनलेथालकचौराअनिकराईउठाएरमाझ्नलग्यो ।त्यसरातरामधनकोचुलोमाअन्नपाकेन ।दालमात्रपकाएरखाए ।

रामधनसुत्नेबेलामासोच्दैथियो, "मेरोभन्दातयिनकैजीवनराम्रो ।”

अनुवाद: एकदेव अधिकारी