सहुलियतपूर्ण ऋणमा ५ वर्षअघि चीनसँग साँडे छ अर्बभन्दा बढीमा किनिएका दुई प्रकारका ६ वटै हवाई जहाज बल्ल नेपाल आइपुगेका छन् । यी चिनियाँ जहाज आन्तरिक उडानमा प्रयोग गर्नका लागि किनिएका हुन् । विमानको अभावसमेतले निजी क्षेत्रका हवाई कम्पनीहरूसँग प्रतिस्पर्धा गर्न नसकेको ठहर गरी नेपाल वायुसेवा निगमलाई पुनर्जीवन दिन सरकारले चिनियाँ विमान ऋणमा लिइदिएको थियो । यी विमानबाट सडक सुविधा नभएका दुर्गम भेगमा सेवा विस्तार गराउने उद्देश्य थियो । तर, विभिन्न कारणले ती विमान नियमितरूपमा सञ्चालन हुनसकेका छैनन् । मूलतः त्यस्ता विमान उडाउने चालकलगायतको जनशक्ति र मर्मतसम्भारको समस्याले विमान नियमितरूपमा उडाउन नसकिएको निगमले बताउँदै आएको छ । चिनियाँ विमान बिग्रेमा कलपुर्जा ल्याउन धेरै समय लाग्ने र त्यतिन्जेल विमान थन्क्याउनुपर्ने बाध्यता निगमले उजागर गरेको छ ।

व्यावसायिक सम्भावनाको उपेक्षा गरेर विमान खरिद गरिएकाले दुर्गम भेगमा हवाई सेवा पु¥याउने उद्देश्य पूरा भएन । अर्कातिर, यसै पनि आर्थिकरूपमा कमजोर हुँदैगएको नेपाल वायु सेवा निगमको थाप्लोमा ऋणकोे भारी थपियो । नेपालमा व्यवासायिक रूपमा चलाउन नसक्ने चिनियाँ विमान नेपाल वायुसेवा निगमका लागि अभिशाप हुन्छ भन्ने ज्ञान हुँदाहुँदै पनि किनिएका हुन् । सहुलियत ऋणमा विमान पाउने भएपछि अति उत्साहमा किनिएका यी विमान लगभग किनेकै मितिदेखि राम्ररी उडेका छैनन् । चीनमा निर्मित यी विमान खरिद गरेपछि युरोपेली संघले नेपाली विमान सेवालाई नै कालोसूचीमा राखेको छ । सम्बन्धित क्षेत्रका विशेषज्ञले मूलतः चिनियाँ विमानकै कारण युरोपेली संघले त्यस्तो निर्णय गरेको अनुमानसमेत गरेका थिए । यद्यपि, आधिकारिकरूपमा यसमा केही बताइएको छैन ।

नेपालको आन्तरिक हवाई सेवामा केही वर्षदेखि निजी क्षेत्रका विमान कम्पनीहरू पनि प्रतिस्पर्धामा छन् । तुलनात्मकरूपमा यस्ता कम्पनी सफल भएका देखिन्छन् । व्यावसायिकरूपमा सफल निजी क्षेत्रका विमान सेवा सञ्चालकले चिनियाँ विमान खरिद गरेका छैनन् । यसले पनि नेपाल सरकार र वायुसेवा निगमका अधिकारीहरूले चिनियाँ विमान व्यावसायिक उडानका लागि उपयुक्त छैनन् भन्ने बुझ्नुपर्ने हो । निजी क्षेत्रकाे एउटा कम्पनीले यस्तै जहाज किनेर चलाउन नसकेपिछ फिर्ता पठाएकाे घटनाबाट पनि सरकारले पाठ सिक्नुपर्ने थियो । सहुलियत ऋणबाहेक घाटामा जाने देख्दादेख्दै चिनियाँ विमान खरिद गर्न अरू केले प्रेरित गर्‍यो भन्ने स्पष्ट हुनसकेको छैन । जेहोस्, चिनियाँ विमान निगमका लागि ’सेता हात्ती’ भएका छन् ।

यी सेता हात्तीलाई व्यावसायिकरूपमा सञ्चालन गर्न सायद सम्भव पनि छैन । यसैले नेपाल वायु सेवा निगमलाई नडुबाउने हो भने यी विमान बनाउने र बेच्ने चीन सरकारकै कम्पनीलाई फिर्ता पठाउनु सबैभन्दा उत्तम उपाय हुनेछ । सुरक्षाकै दृष्टिबाट पनि चिनियाँ विमान भरपर्दा नभएको र बिमा रकम पनि तुलनात्मकरूपमा महँगो समाचार सार्वजनिक भइरहेका छन् । त्यस्ता विमान उडाएर यात्रुको सुरक्षा जोखिममा पार्नु पनि हुँदैन । अतः घाटा बेहोरेर सेता हात्ती पाल्नुभन्दा यो अभिशापबाट छुटकारा पाउने उपाय सोचे नै नेपाल वायुसेवा निगमको हित हुनेछ । व्यावसायिकरूपमा लाभ हुनेगरी उडाउन नसकिने हो भने भने चिनियाँ विमान अभिशाप बन्नेछन् ।