– वसन्त विवश आचार्य

लाइब्रेरी अर्थात पुस्तकालय भन्नेबित्तिकै हामीले सोझो अर्थमा बुझ्ने गर्छौं— पुस्तकहरूको घर । जहाँ पुस्तकप्रेमीहरू रुचिका पुस्तक पढ्न जान्छन् । तर, ताइवानको यात्राका क्रममा यस्तो पुस्तक घर पनि देखें, जहाँ भर्खरै विवाह भएका जोडीहरूका लागि हनिमुन मनाउने व्यवस्थासमेत गरिएको रहेछ । यतिमात्रै होइन, त्यहाँ ‘डेटिङ लाइब्रेरी’समेत राखिएको छ । पुस्तकालयप्रति मान्छेको अनुराग बढाउनका लागि ताइवानको ‘ताइपेई सिटी लाइब्रेरी’ले विभिन्न कुराको ‘फ्युजन’ गरेको छ ।

ताइवान पुगेको तेस्रो दिन हाम्रो ‘स्पोन्सर’ माइटेक कम्पनीले स्मार्ट पद्धतिबाट सञ्चालन भएका ठाउँ देखाउने कार्यक्रम थियो । ताइवानको प्रविधिमा प्रभावशाली भूमिका खेलेको माइटेकले विश्व बजारमा विद्युतीय डिभाइसका लागि चिप्स निर्माण गर्दोरहेछ । आधुनिकताको जलप लगाएको ताइवान कुनै पनि खोट लगाउन नसक्ने कुनै षोडसीजस्तो थियो । अझ त्यसमा भर्खरै निर्माण गरिएको ‘न्यु ताइपेई सिटी’ आफैंमा सौन्दर्यको बलियो प्रमाण थियो । विकासको उच्च नमुन थियो ‘ताइपेई सिटी’ । चारैतिर समुद्रले घेरा हालेको ताइवानले प्रविधि बेचेर आफूलाई समृद्ध बनाएको छ ।

हामीलाई बस्नका लागि व्यवस्था गरिएको फुजेन होटलबाट करिब २ घण्टामा ‘न्यु ताइपेई स्मार्ट लाइब्रेरी’मा पुग्यौ । फराकिलो सडक, विलासी गाडी । कतै पनि उकालो–ओरालो नभएका सुन्दर सडक । धनगढीका साथीहरू भन्दै थिए, “गाडीमै खाना खाँदा पनि हुने रहेछ ।”

‘न्यु ताइपेई सिटी लाइब्रेरी’ले त्यति धैरै इतिहास नबोकेको भए पनि व्यापक फैलावट रहेछ । ताइवानका विभिन्न शहरमा शाखा रहेको यो लाइब्रेरी ताइपेई शहरको भव्यताको सूचक हो । नवौं तलासम्म फैलिएको लाइब्रेरी पूर्णतः स्मार्ट रहेछ । माइटेकले प्रविधिको प्रायोजन गरेको रहेछ । प्रविधिकै माध्यमबाट पुस्तक लिन सकिने लाइब्रेरी कुनै डिपार्टमेन्टल स्टोरजस्तो व्यस्त थियो । यसले पनि त्यहाँको पठन संस्कृतिको सूचना दिन्थ्यो । नौ तलामा विभक्त लाइब्रेरीलाई एक घण्टा नियाल्दा स्मार्ट सिटी मात्रै होइन, पुस्तकालयको ग्ल्यामरसका बारेमा पनि धेरै कुरा जान्ने अवसर प्राप्त भयो ।

एटीबी

एटीबी अर्थात् ‘एनी टाइम बुक’ । पुस्तकालयको बाहिर नै एटीएम जस्तो मेसिन राखिएको छ, जहाँ लाइब्रेरीले निःशुल्क उपलब्ध गराएको कार्ड राखेपछि पुस्तकहरूको सूची आइपुग्छ । आफूलाई चाहिएको पुस्तकमा क्लिक गरेपछि मेसिनमा सोही पुस्तक आइपुग्छ । लाइब्रेरीभित्र नपसेर बाहिरबाटै पुस्तक लिएर जान सकिन्छ । त्यही मेसिनमा पुस्तकसमेत फिर्ता गर्न सकिँदो रहेछ । अर्को रोचक कुरा के थियो भने यदि पुस्तक धेरै जनाले पढेर फोहोर भएको रहेछ भने नयाँजस्तो बासनादार र सुन्दर बनाउने मेसिनसमेत जडान गरिएको छ । आफूलाई पुरानोजस्तो लाग्ने पुस्तकलाई नयाँ बनाउने मेसिन पनि जडान गरिएको छ ।

स्मार्ट टेक्नोलोजी

लाइब्रेरीका हरेक क्रियाकलापमा सहभागी हुन स्मार्ट कार्ड अनिवार्य राखिएको छ । लाइब्रेरीभित्रका कुनै पनि सेवा लिन इजी कार्ड वितरण गरिन्छ, जुन कार्ड निःशुल्क प्रयोग गर्न सकिन्छ । लाइब्रेरीका हरेक कुराहरू स्मार्ट सिटीको अवधारणाबाट निर्माण गरिएका छन् । लाइब्रेरीका हरेक सुविधा निःशुल्क प्राप्त गर्न सकिन्छ । ‘न्यु ताइपेई नगरपालिका’ले सञ्चालन गरेको हुँदा लाइब्रेरीका सबै सुविधा निःशुल्क गरिएका हुन् ।

प्रत्यक्ष भेटघाट

लाइब्रेरीको पाँचौ तलमा अडियो÷भिजुअल लाइब्रेरी छ । त्यहाँ विभिन्न सफल व्यक्तिहरूका जीवनी संगृहीत पुस्तक र भिडियो छन् । आफूलाई जान्न मन लागेका व्यक्तिबारे त्यहाँ गएर भिडियोमा पनि कुराकानी गर्न मिल्ने रहेछ । अर्को रोचक कुराचाहिँ त्यहाँ जीवनी राखिएका व्यक्तिलाई सम्भव भएसम्म त्यहीँ बोलाएर कुराकानी गराउने व्यवस्थासमेत रहेछ । फरक कोठामा भिन्न शैलीमा प्रेरक मान्छेसँगको प्रत्यक्ष भेटघाटका लागि यो लाइब्रेरीले फरक खालको व्यवस्था गरेको छ ।

हनिमुन रुम

पाँचौं तलाको एउटा साँघुरो कोठामा ‘हनिमुन रुम’ राखिएको छ । भर्खरै विवाह भएका जोडीहरूका लागि व्यवस्था गरिएको कोठा हो त्यो । हनिमुन भन्नेबित्तिकै हामीले सोझो अर्थमा बुझ्छौं— त्यहाँ पक्कै आरामदायी ओछ्यान होला । तर, त्यो कोठामा त्यस्तो केही थिएन । त्यहाँ त — वैवाहिक जीवन कसरी सफल र व्यवस्थित बनाउने, वैवाहिक जीवन किन असफल हुन्छ, बच्चाको योजना कसरी गर्ने — जस्ता विषयसँग सम्बन्धित पुस्तक र भिडियो पो राखिएका रहेछन् । नवविवाहित जोडीहरूले फरक खालको अनुभूति गरून् भन्नका लागि यस्तो कोठाको व्यवस्था गरिएको कर्मचारीहरूले बताए । हनिमुन लाइब्रेरीमा एकैपटक धेरै विवाहित जोडीले पढ्न पाउँछन् ।

डेटिङ स्पट

लाइब्रेरीको पाँचौं तलामै ‘हनिमुन रुम’सँग जोडिएको ‘डेटिङ रुम’ पनि छ । त्यहाँ प्रेम जीवनको आनन्द लिइरहेका जोडीहरू एक–अर्काबीच प्रेम साटासाट गर्दा रहेछन् । यो कोठामा प्रेमसँग सम्बन्धित फिल्मका साथै प्रेमकै बारेमा लेखिएका विभिन्न आख्यान र गैरआख्यानात्मक कृतिहरू पनि राखिएका छन् । प्रेम जोडीहरूले फरक खालको अनुभूति गर्ने गरी कोठाको सजावटसमेत गरिएको छ । प्रेमबारे विभिन्न जानकारी लिँदै प्रेमपूर्ण वार्तालाप गर्न सहज होस् भन्नका लागि यस्तो कोठाको संयोजन गरिएको त्यहाँका कर्मचारीहरूले बताए । प्रेमका बारेमा खुलेर कुरा गरिने ताइवानको यो लाइब्रेरीमा निकै भीडभाड हुँदो रहेछ । 

रिफ्रेस र मेडिटेसन सेन्टर

विभिन्न कुराले तनावमा परेका मानिसहरू सुस्ताउनका लागि लाइब्रेरीमा रिफ्रेस सेन्टरसमेत बनाइएको छ । सातौं तलामा विभिन्न फूल र बोटविरुवा लगाएर विशेष तरिकाले बनाइएको ठाउँमा बस्दा आराम हुन्छ । यसका साथै ध्यान र योगका लागि पनि फरक कोठा निर्माण गरिएको छ, जहाँ आधुनिक शैलीमा योग र ध्यान सिकाउने मेसिनसमेत राखिएको छ ।

विषयगत लाइब्रेरी

लाइब्रेरीमा वृद्धवृद्धाहरूका लागि छुट्टै तरिकाले सजावट गरिएको छ । उनीहरूका लागि कोठा पनि छुट्टै बनाइएको छ । बालबालिकाका लागि पनि फरक तरिकाले सजावट गरिएको छ । उनीहरूले पुग्न सक्ने गरी र्‍याकको निर्माणदेखि पढिसकेपछि रमाउने ठाउँ पनि बनाइएको छ । कयौं अभिभावकहरू बालबालिकालाई खेलाउन पनि त्यहाँ आउने गर्छन् ।

समग्रमा ताइवानको पहिलो, सबैभन्दा ठूलो र नमुना लाइब्रेरी हो यो, जहाँ पुस्तक पढ्नेमात्रै होइन, मानसिक तनाव कम गर्नका लागि मानिसहरू जाने गर्छन् । यो लाइब्रेरीमा अरु पनि धेरै विशेषता छन् । आफ्नो शहरका जनतालाई आकर्षित गर्न र खाली समयको सदुपयोग गर्न यो लाइब्रेरी निकै फलदायी सावित भएको छ ।