site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
सम्पादकीय
Nabil BankNabil Bank
Sarbottam CementSarbottam Cement

अदालतका लागि जनशक्ति र बजेट वृद्धि गर्ने विषयमा छलफल गर्दा अर्थ मन्त्री, कानुन तथा न्याय मन्त्री र सामान्य प्रशासन मन्त्रीले न्यायाधीशहरूसँग उनीहरूले गरेको फैसलाको विषय उठाएका छन् । कानुन, न्याय तथा संसदीय मामिला मन्त्रीलाई उद्धृत गर्दै सार्वजनिक भएको समाचारमा मन्त्री र न्यायाधीशहरू अदालतका आदेशमाथि जिम्मेवार छलफल गर्न सहमत भएको बताइएकोे छ । यस्तै, अर्थ मन्त्रीले न्यायाधीशहरूलाई कानुनमात्र नहेर्न सल्लाह दिएका, सामान्य प्रशासन मन्त्रीले अन्तरिम आदेशले देश विकासको गति रोकिनु हुँदैन भनेका पनि समाचारमा उल्लेख गरिएको छ । सर्वोच्च अदालतका विभिन्न आदेशबाट सरकारले लगाएको ६१ अर्ब रुपैयाँ कर राजस्वमा दाखिला हुन रोकिएकोे विषयमा मन्त्रीहरूले न्यायाधीशहरूलाई दोषी ठानेको समाचारबाट स्पष्ट हुन्छ ।

केही वर्ष यता न्यायालयलाई बढी नै विवादमा पारिँदै आएको छ । यसरी विवाद उत्पन्न हुनुमा न्यायाधीशहरू पनि दोषी छन् । तर, मुख्य दोषी भने न्यायाधीश विशेषको गल्तीका लागि कानुनी कारबाहीको बाटो रोज्नेभन्दा उनीहरूलाई तर्साएर र धम्क्याएर तह लगाउन सकिन्छ भन्ने ठान्ने राजनीतिक दलका नेताहरू नै हुन् । आफूविरुद्ध न्यायधीशबाट फैसला हुने अनुमानकै भरमा पूर्व प्रधान न्यायाधीशमाथि महाभियोगको प्रस्तावसमेत दर्ता गर्ने दुस्साहस समेत राजनीतिक दलका नेताले गरे । अहिले मन्त्रीहरूले बजेटको छलफलमा न्यायाधीशलाई न्यायिक मन छाडेर काम गर्न सल्लाह दिएर तर्साउने र लोभ्याउने दुवै उपाय सँगै अपनाएको देखियो । कानुनमा जे लेखिएको भए पनि आफूले चाहेकै हुनुपर्छ भन्ने अधिनायकवादी मानसिकता यस व्यवहारमा प्रकट भएको छ । सम्भवतः सबैभन्दा आपत्तिको विषय यही हो ।  

Prabhu Bank
Agni Group
NIC Asia

न्यायाधीशको कुनै आदेश गैरकानुनी भए त्यसलाई बदर गराउन कानुनी उपचार खोज्नुपर्छ । अन्तरिममात्र हैन अन्तिम फैसलाको पनि पुनरावलोकन हुने व्यवस्था नेपालको संविधानले गरेको छ । कानुनमा भएकै प्रावधानका आधारमा न्यायाधीशले आदेश दिएका हुन् र त्यसले राजस्वमा हानि भएको हो भने त्यसमा दोषी न्यायाधीश नभएर कानुन निर्माता हुन् । विधिको शासनको अवज्ञा गर्ने र लोकतन्त्रका आधारस्तम्भहरू भत्काउने नियत नभएको कसैले पनि न्यायाधीशलाई कानुनविपरीत निर्णय गर भन्न मिल्दैन । कानुन वा नीति निर्माण गर्दा सकेसम्म धेरै तजबिजी अधिकार राख्ने वा ‘किन्तु‘ ‘परन्त‘ुको छिद्र जानजान राख्ने अनि पछि त्यही छिद्रमा टेकेर निर्णय गर्दा न्यायाधीशमाथि दोष थोपर्नु न्यायोचित र नैतिक हुँदैन । प्रायः सरकारविरुद्ध अदालतमा परेको मुद्दामा सरकारी तयारी झारा टार्ने प्रकृतिको मात्र हुन्छ । कानुनी प्रमाण जुटाउने बेलामा पर्याप्त गृहकार्य नगर्ने अनि मुद्दा हारेपछि न्यायाधीशलाई दोषी देखाउनेहरूले कि त विधिको शासनको अर्थ बुझेका छैनन् नभए उनीहरू अधिनायकवादी हुन् ।

कानुनमा सुधार गरेर कर निर्धारणलाई स्पष्ट र पारदर्शी बनाउने र तजबिजका लागि ठाउँ नराख्ने हो भने न कुनै कर्मचारी र व्यापारी मिलेर छलछाम गर्नसक्छन् न त कुनै न्यायालय वा न्यायाधीशले कर तिर्न नपर्ने आदेश दिनै मिल्छ । यसैले न्यायाधीशलाई धम्क्याएर समग्र न्यायपालिकाको स्वतन्त्रतामा अतिक्रमण गर्नुभन्दा कानुनमा त्रुटि भए त्यसलाई सच्याउने, कुनै न्यायाधीश विशेषले बदनियतपूर्वक गैरकानुनी आदेश गरेको भए संविधान र कानुनबमोजिम उपचार र कारबाही प्रक्रिया सुरु गर्नु उचित हुन्छ । स्वतन्त्र र सक्षम न्यायपालिका लोकतन्त्रको प्रमुख आधारस्तम्भ हो । यसलाई कमजोर बनाउने प्रयत्नले लोकतन्त्र बलियो हुँदैन । केही समय यता प्रधानमन्त्रीदेखि मन्त्रीहरूसम्मले जानेर वा नजानेर गरेका टिप्पणीहरू न्यायपालिकालाई कमजोर बनाउँदै लगेको देखिएको छ । मन्त्रीहरूको चाहना न्यायालयको स्वतन्त्रता सिध्याउनु हैन भने यस्ता दीर्घकालीन दुष्प्रभाव पर्ने टिप्पणी गर्न पनि बन्द गरून् !  
 

Global Ime bank

 

NIBLNIBL
प्रकाशित मिति: सोमबार, वैशाख १०, २०७५  १४:१०
Sipradi LandingSipradi Landing
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
cg detailcg detail
Kumari BankKumari Bank
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
Maruti cementMaruti cement
ICACICAC