बीबीसी । अमेरिका र उत्तर कोरियाका बीचमा सिंगापुरमा १२ जूनमा हुने भनिएको उच्चस्तरीय वार्ता अन्योलमा छ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पसँगको वार्तालाई स्वीकार गरिसकेपछि उत्तर कोरियाली नेता किम जोंग उनले अमेरिकाले चलिरहेको चालको यथावस्थामा वार्ता सम्भव नभएको स्पष्ट पार्न खोजेका छन् ।
बुधवार उत्तर कोरियाले सम्भवतः सिँगापुरमा हुने भनिएको उच्चस्तरीय वार्तामा सहभागिता नै नजनाउने चेतावनी दिएको थियो । ट्रम्पलाई उनकै राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार जोन बोल्टनले नै समस्यामा पारेका हुन् । अमेरिकाले उत्तर कोरियामा पनि ‘लीबिया मोडल’ अपनाउने बारेमा सोचिरहेको जोन बोल्टनको भनाई छ ।
‘लिबिया मोडल’ मा रुष्ट किम जोङ–उन
सन् २००३ मा लीबियाका नेता कर्णेल मुअम्मर गद्दाफी परमाणु कार्यक्रम छोड्न तयार भए पछि अमेरिकाले उसमाथि लगाइएका प्रतिवन्धहरु हटाएको थियो । तर सन् २००११ मा पश्चिमी देशहरुको समर्थनमा विद्रोही समूहले गद्दाफीको सरकार परिवर्तन गर्यो र पछि उनको हत्या गरियो ।
तर ट्रम्पले उत्तर कोरियाका साथ अमेरिकाले ‘लिबिया मोडल’ अपनाउने बारेमा नसोचेकाले दुवै देशबीच अवश्य नै उच्चस्तरीय वार्ता हुने दावी गरिरहेका छन् । ट्रम्पले अफ्ना सुरक्षा सल्लाहकारको बयान खारेज गरिदिएका छन् । उनले भने, ‘‘उत्तर कोरियाको हकमा हामीले लिबिया मोडलका बारेमा रत्तीभर पनि सोचेका छैनौं । लिबियामा हामी त्यो देशलाई ध्वस्त बनाएका थियौं । देश बर्बाद भएको थियो । गद्दाफीलाई सत्तामा टिकाई राख्ने सम्झौता भएको थिएन् । जुन लिबियाली मोडलको कुरा गरिदैछ त्यो भिन्नै थियो ।’’
ट्रम्पले भने, “उनी जुन प्रकारको सम्झौताका बारेमा सोची रहेका छन् त्यस अनुरुप किम जोङ–उन हुने छन्, उनी आफ्नो देशमा हुनेछन् र आफ्नो देशमा शासन गरिरहेका हुन् छन् र धनी हुनेछन् ।’’
उत्तर कोरियासँगको वार्ता भाड्न चीनले षडयन्त्र गरिरहेको अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले आशंका समेत गरेका छन् । यसै कारण किम जोंग–उन हालै दुई पटक चीन यात्रामा गएका र राष्ट्रपति शी जिनपिङसँग भेटवार्ता गरेको उनको भनाई छ ।
साझा सैन्य अभ्यासप्रति चिन्ता
उता दक्षिण कोरियाका साथ अमेरिकाको साझा सैन्य अभ्यास जारी छ । सैन्य अभ्यास प्रति उत्तर कोरिया रुष्ट बनेको छ । उनले सिंगापुरमा हुने भनिएको वार्ताका लागि अमेरिका माहौल सुधार्न गम्भीर नदेखिएको प्रति असन्तुष्टि जनाएको छ ।
उत्तरले यसै साता दक्षिण कोरियासँग तय गरिएको उच्चस्तरीय वार्ता रद्द गरिसकेको छ । उत्तर कोरियाको समाचार एजेन्सी केसीएनएले अमेरिका र दक्षिण कोरियाको संयुक्त सैन्य अभ्यास ‘उक्साहटयुक्त’ रहेको जनाएको छ ।
तर अमेरिका संयुक्त सैन्य अभ्यासमा अडान लिएर बसेको छ । उसले सैन्य अभ्यान न त रद्द गरिने न त मिति सारिने स्पष्ट गरिसकेको छ ।
https://www.bbc.com/hindi/international-44164669