राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरे अहिले भारतको मेदान्त अस्पतालमा उपचाररत छन् । सय वर्ष प्रवेशको संघारमा रहेका उनी अस्पतालको शैय्यामा भएपनि कला साहित्यप्रतिको उनको रुची मर्न त के अलिकति पनि कम भएको छैन । ग्रान्डी अस्पतालमा आफ्नो रेखदेखमा रहेका आफन्त तथा उपस्थित शुभचिन्तकका माझ उनले एउटा गीत गुनगुनाए । गीतको बोल थियो, –‘तिर्खाकी पानी...’ । गीत आफ्नै थियो ।
वि.सं. २००३ सालमा आफैंले लेखेको गीत उनले ०७४ को जेठमा गाए । उनका कयौं गीतमा धुन भरिएका छन् । कयौं गीतमा स्वर भरिएका छन् । कयौं गीतले स्रोताको मन जितेका छन्, तिनै सयौं गीतहरुको भीडबाट उनले ‘तिर्खाकी पानी...’ सम्झिए र काम्दै गरेको स्वरमा गाए ।
संयोग ‘तिर्खाकी पानी...’ वि.सं. २००३ सालमा लेखिए पनि गाइएको भने ०७४ सालमा थियो । लेखेको ७१ वर्ष पछि यो गीत दिवाकर शर्माले आफ्नो पहिलो गीति एल्बमका लागि छाने । उनलाई गीत मन पर्यो । शक्ति बल्लभले सुमधुर संगीत भरे र ओजिलो आवाजमा दिवाकरले गाए ।
गीत तयार भयो । भिडियोमा राष्ट्रकवि पनि देखिए । उनको बुढ्यौली स्वास्थ्यका कारण घिमिरेको गीतले भने जस्तो तरुण भएर प्रस्तुत त हुन सकेनन् । तर, ठाउँ ठाउँमा देखिए । तरुण हुँदा लेखेको गीतमा उनी पनि देखिए । दिवाकरका लागि यतिमात्रै पनि काफी थियो ।
बिकाउ हैन, टिकाउ गीत खोज्दै जाँदा उनी राष्ट्रकवि समक्ष पुगेका थिए । “उहाँको यति राम्रो गीत पाउनु मेरा लागि भाग्यको कुरा थियो । त्यसमा पनि उहाँलाई भिडियोमा देखाउन पाउनु मेरा लागि अहोभाग्य नै हो ।” दिवाकर नतमस्तक भए उनको सुन्दर सिर्जनालाई थप जिवन्त पार्न एक अंश बन्न पाएकोमा । अनि भावुक हुँदै भने, “म उहाँको शिघ्र स्वास्थ्य लाभको कामना पनि गर्छु । हामी उहाँलाई उस्तै रसिक र क्रियाशील भएको देख्न पाउँ ।”
० ० ०
बुवा हार्मोनियम बनाएर भजन गाउँथे । त्यही हार्मोनियममा औंला डुलाएर दिवाकर हुर्किए । दिदी र दाइ गीत गाउँथे । त्यसको प्रभाव उनको बाल मनोविज्ञानमा पर्यो । काठमाडौंमै लेखपढ गरेका उनले शास्त्रीय संगीत सिक्न थाले । कमलप्रसाद क्षेत्री र गुरुदेव कामतसँग उनले लामो समय सुर र तालको ज्ञान लिए । राग र आलापमा आफ्नो गला मिसाए ।
गीत गााउन सजिलो थिएन । रेडियो नेपालमा स्वर परीक्षा पास गर्नुपथ्र्यो । ०४७ सालमा उनी आफूलाई संगीतको परीक्षामा आफ्नो गलाको मापन गर्न रेडियो नेपाल पुगे । रेडियो नेपालको नजरमा उनको गला अब्बल प्रमाण्ीित भएन । सायद सुर छोडियो । तालमा गला चिप्लियो । उनी खाली हात घर फर्किए ।
फेरि,
दुई वर्षपछि उनी आफ्नो गलाको कला देखाउन रेडियो नेपाल पुगे । कठोर मेहनत र लगनको परिणाम अपेक्षित आयो । रेडियो नेपालले गीत गाउनका लागि योग्य भएको सर्टिफिकेट दियो ।
उनले स्वर परीक्षाका लागि नयाँ गीत गाएका थिए । डेट पाएपछि त्यही गीत रेकर्ड गराए । धेरैले उनलाई भने “भक्तराज आचार्यको जस्तो स्वर रहेछ ।” गाउँघरमा लोकलयका गीत सुनेर हुर्किए पनि दिवाकर सुगम संगीतका शौखिन थिए । नारायण गोपाल र भक्तराजलाई पछ्याउँथे । धेरैले उनै आइडल भक्तराजको स्वरसँग आफ्नो स्वरको गुणस्तर तुलना गरेकामा उनी खुसी नै भए ।
० ० ०
काठमाडौं हो, बस्न त्यति सहज थिएन । पाइला पाइलामा काँडा टेक्नुपथ्र्यो । संघर्ष त पर्यायबाची थियो जीवनको । बढ्दै गरेको जिम्मेवारीको बोझले उनी किचिन थालेका थिए । जिम्मेवारी बहन गर्न रोजगारी गर्नुपर्ने थियो । रेडियो नेपालले कर्मचारी माग्यो । उनले आवेदन हाले । ५ औं तहमा कार्यक्रम प्रस्तोता तथा प्रोडुसरको जिम्मेवारी पाए ।
एकातिर रोजगारीको भारी अर्कोतिर गायनको शोख, दुबैलाई समानान्तर रुपमा लैजान उनलाई हम्मेहम्मे भयो । दैनिक काममै ब्यस्त हुन थाले दिवाकर । गीतको संख्या कम हुँदै गयो ।
ओजपूर्ण आवाजले रेडियो प्रस्तोतामा उनको पहिचान बन्दै गैरहेको थियो । रेडियोमा सुनेकै भरमा बाहिर स्वर सुनेर चिन्ने थुप्रै हुन्थे । त्यसमै चित्त बुझाइरहेका थिए दिवाकर । गायनको तीर्खा मेटिएको थिएन । उनको स्वरका प्रशंसक पनि घटेका थिएनन् । तर पनि उनले फाट्टफुट्टबाहेक गीत गाउन सकेनन् ।
गुरुदेव कामत उनलाई बेलाबेलामा झक्झक्याइरहन्थे । “राम्रो स्वर भएको दिवाकर कहाँ हरायो” भन्थे । दिवाकर भने आकांक्षा खुम्च्याएर बसिरहेका थिए । अरुका गीत रिलिज र एल्बम बिमोचनमा हिँड्दै फुर्सद थिएन । स्क्रिप्ट लेख्दै र पढ्दैमा भ्याइनभ्याई थियो उनलाई ।
आफ्नै सुमधुर स्वर भए पनि उनी अरुकै स्वरको प्रशंसा गरेर समय बिताउँथे । स्टुडियोबाट अरुकै स्वर बजाउँथे । थोरै संख्यामा भए पनि उनका गीत त थिए । तर उनले आफैले ‘अब सुन्नुस् दिवाकर शर्माको स्वरमा रहेको गीत’ भनेर कहिल्यै उद्घोष गरेनन् । भलै उनका साथीहरुले भने उनका गीत बजाउँथे । “मैले आफ्नै गीत बजाएर नैतिकताको खडेरी पर्न दिइन । त्यो पापबाट म टाढै रहेँ,” उनी भन्छन् ।
० ० ०
रेडियोबाट दिवाकरको आवाज घन्किएको २० वर्ष भयो । उमेर ढल्किँदै गयो । जागिर अवधी छोटिँदै गयो । कार्यक्रमको संख्या घट्दै गयो । अबको केही वर्षपछि दिवाकर रिटायर्ड हुन्छन् । त्यसपछि रेडियोमा बोल्ने दिवाकर खोई ? खोई उसका कृति ? न दिवाकरको आवाज सुनिन्छ न खोज्दा उनका कृति नै भेटिन्छन् ।
दुई दशकदेखि यस्ता थुप्रै प्रश्नको सामना गरेका उनलाई विस्तारै जिज्ञासाहरु जायज लाग्न थाले । आफैले आफ्नो समीक्षा गरे । स्वर बसेको दिन । प्राण पखेरु उडेको दिन कहाँ भेटिन्छ दिवाकर ?
सोचे, छोडेर जाने एउटा कृति चाहिन्छ । जानेको गाउन नै हो । सिकेको गायन नै हो । साथी तथा सुभेच्छुुकले घचघच्याएको गाउन नै हो । त्यसैले गाउनु नै पर्छ, उनले निष्कर्ष निकाले ।
गीति एल्बम निकाल्नु थियो । त्यसका लागि गीत खोज्नु थियो । थाले खोज्न । राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरेको गीत छाने । डा. नवराज लम्सालको ‘रुँदै काखामा...’ भेटियो । गोविन्द कुँइकेलले ‘मैले बसाइँ सरेपछि...’ दिए । सुवासचन्द्र ढुङ्गेलको ‘उसको नजरमा...’ मन पर्यो । गोविन्द कुँइकेलकै ‘अब मायाको...’ ले पनि दिवाकरको मन छोयो । क्रमशः शक्ति बल्लभ, बुलु मुकारुङ, राजु सिंह, कीर्ति न्यौपाने र राजु सिंहले संगीत भरे । ५ वटा गीत रहेको सुगम संगीत समाविष्ट ‘तिर्खाकी पानी’ एल्बम तयार भयो । दिवाकरले स्रोतामाझ सिंगो कोशेली चढाए स्वर परीक्षा पास गरेको २५ वर्षपछि ।
दिवाकरको जीवनमा एउटा संयोग भनौं या त्यसलाई रोजे उनले । जिविको धान्ने पनि माइक जिवन्त राख्ने पनि माइक ।