काठमाडौं । चीन सरकारको सरकारी मुखपत्रका रुपमा लिइने ग्लोबल टाइम्सले आफ्नो शुक्रबारको अंकमा नेपाल—चीन सम्भावित रेलमार्गको बारेमा चर्चा गरेको छ । चीनका विभिन्न विज्ञहरुलाई उद्धृत गर्दै चीनमा निर्माणाधिन रेलमार्गले नेपाल र भारत पनि लाभान्वित हुने सो आलेखमा उल्लेख छ । 

सिचुवान—तिब्बत रेलवेलाई विश्वकै सबैभन्दा बढी चुनौतीपूर्ण रेलवेका रुपमा लिइएको र  यसको तिब्बतको दक्षिण एसियासँगको  एकीकरणमा महत्वपूर्ण भूमिका हुन सक्ने जनाइएको छ ।  यसले चीनको प्रस्तावित बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआइ) र चीनभित्रै पनि व्यापार सञ्जाल जोड्न मद्दत गर्न सक्ने विज्ञहरुले बताएका छन् ।

चीनका राष्ट्रपति सी जीङपिङले १७०० किमी लामो सिचुवान–तिब्बत रेलवे निर्माणको योजना पूर्ण रुपमा लागु गर्ने पार्टी बैठकमा गत बुधबार मात्रै घोषणा गरेपछि विज्ञहरुले यो टिप्पणी गरेका हुन् ।

चिनियाँ राष्ट्रपतिले पार्टीको बैठकमा सो रेलमार्ग दक्षिण पश्चिम चीनको सिचुवान प्रान्तको चेङ्दूबाट शुरु हुने र तिब्बतको राजधानी ल्हासासम्म जाने जनाएका छन् ।  त्यसले जातीय एकता, राष्ट्रिय सुरक्षा र स्थिरता तथा तिब्बतको आर्थिक र सामाजिक विकासमा मद्दत गर्ने उनको अपेक्षा छ । 

२५० बिलियन युआन अर्थात् ३६ दशमलव १६ बिलियन अमेरिकी डलर लगानीमा बन्ने सो रेलमार्ग १६० देखि २०० किमी प्रति घण्टाको दरले गुड्ने र सन् २०२६ सम्ममा निर्माण सम्पन्न हुने जनाइएको छ । सो रेलमार्ग विश्वकै भौगर्भिक रुपमा सक्रिय भूभाग मानिने क्न्घिाई—तिब्बत प्लेटोको दक्षिण पूर्वमा रहनेछ । 

चाइना वेष्ट नर्मल युनिभर्सिटीका सहप्राध्यापक  लङ झिङ्चुनले ग्लोबल टाइम्ससँग विहीबार भनेअनुसार यो रेलमार्गले तिब्बतको अर्थतन्त्रलाई ऊर्जाको काम गर्नेछ किनकी यसले तिब्बतलाई सिचुवानसँग जोड्नेछ । जसको यातायातको नेटवर्कले अन्य दक्षिण पश्चिम क्षेत्रलाई समेत  जोड्नेछ । त्यस्तै, अझै विकसित मध्य र पूर्वी क्षेत्रलाई पनि जोड्नेछ । जस्तो कि याङ्त्से रिभर इकोनोमिक जोन र ग्वाङडोङ—हङकङ —मकाउ ग्रेटर बे एरियालाई पनि जोड्नेछ ।   

यसको निर्माण सम्पन्न भएपछि चेङ्दूबाट ल्हासाको यात्रा ४८ घण्टाबाट १३ घण्टामा झर्नेछ । ‘‘समय छोटिएपछि चीनको सम्पन्न क्षेत्रबाट तिब्बतमा सामान र मान्छेको हिँडडुल बढ्नेछ । यसले तिब्बतको  अर्थतन्त्रलाई अझ बलियो बनाउन मद्दत गर्नेछ,’’ संघाई तोङ्जी विश्वविद्यालयका प्राध्यापक तथा रेल विज्ञ सुन झाङले भने । यसैगरी यो परियोजनाले क्विन्घाइ— तिब्बत रेलपछि दोस्रो रेल लाइन तिब्बतलाई प्राप्त हुनेछ । नयाँ रेलमार्गले पहिलो रेलमार्गको भन्दा बढी फाइदा हुनेछ ।

विज्ञहरुले सो रेलमार्गले तिब्बतमा मात्रै होइन, नेपाल र भारतमा पनि सम्पर्कविन्दुको काम गर्ने बताएका छन् । ‘‘यो क्षेत्रले साधन स्रोतहरु आफ्नो देश र बाहिर लग्न सक्ने र त्यसले आर्थिक विकासलाई अघि बढाउन सक्नेछ,’’ लङले भने । 

यसैगरी, चीनका पर्यटकहरु दक्षिण एसियाली मुलुकमा भ्रमण गर्न उत्सुक रहेका छन् । र, उत्तरी भारत र नेपालको सरसामान चीनमा ल्याउन सजिलो हुनेछ । चीनको बजार ती राष्ट्रहरुले लिन सक्नेछन् । 

ग्लोबल टाइम्स अगाडि लेख्छ, “चीन—नेपाल रेलमार्ग जसले नेपालको राजधानी काठमाडौं र तिब्बतको सिगात्सेलाई पनि जोड्नेछ । जुन २०२२ सम्ममा पूरा हुने लक्ष लिइएको छ ।”