काठमाडौं । २८ फागुनमा सरकारले नेत्रविक्रम चन्द ‘विप्लव’ नेतृत्वको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीमाथि प्रतिबन्ध लगाउने निर्णय गरेपछि प्रहरीले सो समूहविरुद्ध आक्रामक रणनीति अवलम्बन गरेको छ । आन्तरिक सर्कुलरमार्फत् विप्लव समूहका नेता–कार्यकर्तालाई जहाँ देख्यो, त्यही समात्न निर्देशन दिइएको छ ।प्रहरी प्रवक्ता एसएसपी उत्तमराज सुवेदीले विप्लव समूहका गतिविधि पूर्ण रुपमा बन्द गर्न, नियन्त्रणमा लिन र कसुरको आधारमा मुद्दा दायर गर्न निर्देशन दिइएको बताउँछन् ।
शान्ति सुरक्षामा असर पार्ने गतिविधिमा संलग्न जोसुकै व्यक्ति र समूहमाथि कानुनी कारवाही हुने एसएसपी सुवेदी बताउँछन् । प्रहरीले विप्लवसहित नेता–कार्यकर्ता खोज्न ‘सर्च एण्ड अरेस्ट अपरेसन’ अन्तर्गत गाउँ–गाउँमा प्रहरी परिचालन गरेको छ । प्रहरी प्रधान कार्यालयका अनुसार प्रतिबन्धपछि विप्लव समूहका १७५ जना नेता–कार्यकर्ता पक्राउ परेका छन् । प्रतिबन्धअघि देशभरबाट ३ सय ९७ जना नेता–कार्यकर्ता पक्राउ परेका थिए ।
प्रहरी अपरेसनका क्रममा सो समूहका तेस्रो वरीयताका नेता हेमन्तप्रकाश वली सबैभन्दा माथिल्लो तहका नेता हुन् । वलीमाथि ललितपुरको नख्खुस्थित एनसेल गेटमा बम विष्फोट गराएको आरोप छ । प्रहरीले ओलीविरुद्ध कर्तव्यज्यान, बम विष्फोट, राज्यद्रोह, चन्दा आतंक लगायतअभियोग लगाएर मुद्दा दायर गरेको छ ।
तत्कालीन माओवादी नेता विप्लव नेतृत्वको नेकपामाथि सरकारले प्रतिबन्ध लगाएपछि सुरक्षा निकायले सुक्ष्म रुपमा अध्ययन र निगरानी बढाएका छन् । एकीकृत जनक्रान्तिको नारा अघि सारेको विप्लव समूहले युद्धकै घोषणा गर्न लागेको चर्चा चल्दै आएको छ ।
नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागले गरेको गोप्य सूचना संकलन तथा प्राप्त विवरणको विश्लेषणबाट आन्तरिक सुरक्षामा चुनौती थपिएको निष्कर्ष निकालेका छन् । कर्णाली प्रदेशका कतिपय स्थानीय तहमा विप्लव समूहले कुल बजेटको दुई प्रतिशत आफ्नो जनसरकारका लागि छुट्याउन चेतावनी दिएका छन् । प्रहरी अधिकारीका अनुसार निर्वाचनपछि विप्लवले संगठन विस्तारमा तिव्रता दिएका छन् भने चन्दा आतंक डरलाग्दो रुपमा जारी राखेका छन् ।
सुस्ताए विप्लवका गतिविधि
प्रतिबन्धअघि विप्लव समूहले मुलुकका विभिन्न स्थानमा बम राख्ने, विष्फोट गराउने, चन्दा आतंक तिव्र पारेको थियो । तर प्रतिबन्धपछि त्यो क्रम घटेको सुरक्षा संयन्त्रको विश्लेषण छ । फागुनमा प्रतिबन्धअघि मात्रै विप्लव समूहले मुलुकका २५ स्थानमा बम राखेको थियो भने तीमध्ये ४ स्थानमा विष्फोट भएको थियो ।
२४ स्थानमा आगजनी गरेका थिए भने विष्फोटमा एकजनाको मृत्यु भएको थियो । अन्य २ जना घाइते भएका थिए । विप्लव समूहले उपत्यकाका विभिन्न स्थानमै विभिन्न स्थानमा बम राखेका थिए । तर प्रतिबन्धपछि विप्लवका गतिविधि सुस्त छन् । सुरक्षा निकायले विप्लव विरुद्धको कारवाही तिव्र पारेपछि बम आतंक लगायतका गतिविधी घटेका हुन् । तर, आन्तरिक रुपमा चन्दा आतंक भने जारी रहेको बताइन्छ ।
नेता–कार्यकर्ता चुरे क्षेत्रको जंगलमा
प्रतिबन्धपछि नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बलले एक्लाएक्लै र संयुक्त रुपमा ‘सर्च एण्ड अरेस्ट अपरेसन’ सुरु गरेको थियो । अपरेसन चलाएपछि सबैजसो नेता–कार्यकर्ताले सदरमुकाम र गाउँ छाडेका छन् । प्रहरी अधिकारीका अनुसार विप्लव लगायतका सबै शीर्ष नेता भूमिगत छन् । यसअघि गाउँमा रहेका नेता–कार्यकर्ता सुरक्षा कारवाहीबाट बाँच्नका लागि विकट ग्रामीण इलाका, चुरे पहाड तथा जंगलमा लुक्न थालेका छन् ।
पार्टीका बैठक, भेला र प्रशिक्षण पनि जंगलमै हुने गरेको छ । एक प्रहरी अधिकारीले भने, ‘‘प्रहरीले विप्लव समूहका नेता–कार्यकर्ताको कल डिटेल, लोकेसनलगायत हेर्न थालेपछि शीर्ष नेताहरुले मोबाइल प्रयोग गर्न छाडेका छन् भने तल्लो तहका नेता–कार्यकर्ताले मोबाइल सेट र सिमकार्ड फेर्न थालेका छन् ।’’