काठमाडौं । यतिबेला नेपाली अटो बजारमा मन्दी छाएको छ । राष्ट्र बैंकको अढाई वर्ष पुरानो व्यवस्था र अटो बजारमा आएको ‘स्याचुरेसन’ का कारण सवारीसाधन बिक्री ठप्पप्रायः छ ।

यस्तो बेलामा यही भदौ १० गतेदेखि राजधानीमा नाडा अटो शो सुरु हुँदैछ । मेलालाई अघिल्लो वर्षहरुभन्दा निकै नै महत्वका साथ हेरिएको छ । किनकी बजार ठप्प भएको बेला यसले कस्तो तरंग पैदा गर्ला ? अटो व्यापारको कुम्भ मेला नै मानिने यसको प्रभावकारिता कस्तो रहला ? सरोकारवाला व्यग्र प्रतीक्षामा छन् ।

साढे दुई वर्षअघि नेपाल राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षा गर्दै अटो लोनमा कडाइ गरेको थियो । व्यवस्थाअनुसार निजी सवारीसाधन किन्दा ग्राहकले सवारी मूल्यको अधिकतम ५० प्रतिशतमात्र बैंकबाट कर्जा लिन पाउने भएका थिए ।

डाउन पेमेन्टको सीमा बढेसँगै बैंकबाट कर्जा लिएर सवारी किन्नेको संख्या ह्वात्तै कम भएको छ । यसअघि ३५ प्रतिशतमात्रै डाउन पेमेन्ट गरेर सवारी किन्न सकिन्थ्यो । धेरै नगद तिर्नुपर्ने भएपछि बिक्री प्रभावित भएको व्यवसायीहरु नै बताउँछन् ।

नाडा अटोमोबाइल डिलर्स एसोसियसनका उपाध्यक्ष कृष्णप्रसाद दुलाल पनि अहिले बजार निकै सुस्त रहेको बताउँछन् । दुलालले बाह्रखरीसँग भने, “बजार निकै सुस्त छ । आयात र व्यापार घटेको छ । नीतिगत व्यवस्था परिवर्तन हुँदा व्यवसायी मारमा पर्नुपरेको छ भने राज्यको राजस्व पनि निकै घटेको छ ।”

उनले थपे, “बजारको वृद्धिदर नै नकारात्मक छ । अटो क्षेत्रमा बैंकले लगानी नगरेका कारण नै बजार सुस्त भएको हो । नाडा अटो शोमार्फत् गाडीको बजार बढाउने हाम्रो चाहना हो । बिक्री र प्रवद्र्धन गर्ने हाम्रो योजना छ ।”

दुलालले भनेझैं गत आर्थिक वर्ष सवारीको आयातसँगै राजस्व संकलन पनि घटेको छ । आर्थिक वर्ष २०७५–७६ मा १४ अर्ब ९२ करोड ५३ लाख २७ हजार रुपैयाँ मूल्य बराबरको जीप, कार, भ्यान, पीकअप लगायतका साना सवारीसाधन आयात भएको देखिन्छ । यो आयात अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा ३ अर्ब रुपैयाँले कम हो । आयात आर्थिक वर्ष २०७३–७४ को भन्दा पनि कम हो ।

आयात रकम घट्नुले संख्या पनि कम भएको संकेत गर्दछ । सवारी आयातमा कमी आएसँगै सरकारको राजस्व संकलनसमेत घटेको छ । आव २०७४–७५ को तुलनामा आव २०७५–७६ को राजस्व संकलन ४ अर्बले कम भएको हो ।

आर्थिक वर्ष २०७५–७६ मा साना चारपांग्रे सवारी आयातबाट सरकारले ३१ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन गरेको छ । अघिल्लो आव यस्तो राजस्व ३५ अर्ब ३९ करोड रुपैयाँ रहेको थियो ।

राष्ट्र बैंकको कडाइसँगै राजस्व नीतिमा पनि आयात हुने सवारीको अन्तःशुल्क बढाइँदा प्रयोग निरुत्साहित गरेको देखिन्छ । आव २०७५–७६ को बजेटमा धेरै सीसी भएको सवारीमा धेरै अन्तःशुल्क लगाइएको थियो ।

दुलालसँगै नाडाकै सचिव अनुप कुमार बराल पनि अटो बजार निकै सुस्त रहेको स्वीकार्छन् । तर, अटो शोको मुखमा बजार निकै भाइब्रेन्ट रहेको दाबी गर्छन् उनी । बरालले भने, “५० प्रतिशत डाउनपेमेन्ट, लगानीयोग्य रकमको अभावलगायत अवस्थाले बजार उकास्न सकेको छैन ।” साउनयता पनि बजार निकै कमजोर रहेको उनले बताए । बराल भन्छन्, “बजार सुस्त भए पनि आत्तिनुपर्ने अवस्था भने छैन । हामी आशावादी छौं ।”

यसअघिका अटो शो पछि बजारमा केही तरंग ल्याउने भएकाले पनि अटो व्यवसायी बजारमा नाडा अटो शोले निकै सकारात्मक प्रभाव ल्याउने दाबी गर्छन् । उनले थपे, “यो वर्ष पनि हामी आशावादी छौं ।”
तर, केही जानकार भने अटो बजार स्याचुरेसनको अवस्थामा पुगेको बताउँछन् । सवारी खरिद गर्न सक्नेले सवारी खरिद गरिसकेका कारण पनि बजारमा सवारी किन्न सक्षम उपभोक्ता निकै कम भएको बताउँछन् ।
    
संस्करण नयाँ, शैली पुरानै

यसवर्षको नाडा अटो शो पछिल्ला वर्षको भन्दा केही फरक हुने भएको छ । मेलालाई थप परिस्कृत बनाउने क्रममा मेलाको स्वरुप केही परिवर्तन गरिएको हो ।

आयोजकको दाबीअनुसार मेला केही भव्य नै हुनेछ । किनकी मेलामा पहिलोपल्ट नेपालमा बिक्री हुने सवारी तथा मोटरसाइकलका सतप्रतिशत ब्रान्ड सहभागी हुँदैछन् । सवारी साधनबाहेक लुब्रिकेन्ट, टायर, एसेसरिज र बैंक तथा वित्तीय संस्था गरेर १ सय ६० वटा स्टल रहनेछ ।

मेलामा २३ वटा ब्रान्डका चारपांग्रे सवारीसाधन, १९ वटा ब्रान्डका दुई पांग्रे सवारीसाधन, नौ वटा ब्रान्डका टायर, पाँच वटा ब्रान्डका ब्याट्री, १४ वटा ब्रान्डका पार्टपुर्जा र १३ वटा वित्तिय संस्थाहरुको स्टल राखिनेछ ।

मेलामा सर्वसाधरणलाई सहज अवलोकनका व्यवस्थापन चुस्त बनाइने भएको छ । सर्वसाधारणका लागि सहज अवलोकन गर्ने वातावरण बनाउन पार्किङदेखि मेलास्थलसम्मको व्यवस्थापनमा धेरै ध्यान दिइएको छ ।

नाडा अटो शोमा बगैंचा पनि प्रयोग गरिएको छ । भव्य बनाउन बगैंचामा फुड स्टल र अटो कम्पोनेन्टको स्टल राखिने भएको छ । मेला आकर्षक बनाउन पहिलो पटक ओभरहेड ब्रिज पनि बनाउन लागिएको छ । यसबाट आवागमन सहज हुनेछ ।

पार्किङ स्थल सीमित भएपनि आयोजकले सकेसम्म सुविधा दिने दाबी गरेको छ । छ दिनसम्म चल्ने मेला ७५ हजारले अवलोकन गर्ने आयोजकले जनाएको छ ।

नाडा अटो शो सुरु हुने लाग्दा व्यवसायीहरुको तयारी थालेका छन् । उनीहरुले मेलामा मेलामा जैविक इन्धनबाट चल्नेदेखि विद्युतीय र हाइब्रिड गाडी पनि प्रमुख आकर्षणका रुपमा राखेका छन् ।

अधिकांशले बजारमा बिक्री भइरहेको सवारी नाडामा प्रदर्शन गर्ने भनेपनि केही कम्पनीले नयाँ सवारी ल्याउने भएका हुन् । 

सुजुकीका चारपांग्रे सवारीको नेपालका लागि आधिकारिक वितरक सीजी मोटोकर्पले नेपालमा पहिलोपल्ट माइल्ड हाइब्रिड कार नाडामा प्रदर्शनीमा राख्दैछ । कम्पनीले एस क्रस, सियाज र एर्टिगा मोडलको कार मुख्य शोकेश गर्दैछ ।

ह्युन्डाईले भेन्युलाई नै मुख्य आकषणको रुपमा राख्ने भएको छ ।

निसानले किक्सलाई नै नाडामा शोकेस गर्ने भएको छ । किक्सको अपर भेरियन्ट नाडामा प्रमुख आकर्षणको रुपमा रहने छ । डाट्सनले गोको टप भेरियन्ट नाडामा शोकेश गर्ने जनाएको छ ।

फोर्डले शोकेश गर्ने सवारीहरु रेन्जरको एक्सएलटी अटोमेटिक, थन्डर इकोस्पोर्ट प्रमुख आकर्षण रहनेछन् । यसबाहेक फिगोको नयाँ मोडल तथा अरु सवारी पनि राखिने फोर्डले जनाएको छ ।

टोयोटाले र्याभ फोरलाई नाडामा राख्ने जनाएको छ ।

महिन्द्राले एक्सयूभी ३०० फेरि लन्च गर्दैछ । यो सवारी महिन्द्रा उदयमा शोकेस गरिएको थियो भने नाडामा यसको बुकिङ तथा बिक्री गरिने छ । यसबाहेक मराजो, टीयूभी ३०० र स्कोर्पियो पिकअप पनि नाडामा बुकिङ गर्न पाइनेछ ।

कियाका स्पोर्टेज, नयाँ ईभी निरो मुख्य आकर्षणका रुपमा रहनेछ । जिप कम्पासको नयाँ भेरियन्ट ट्रेल हक पनि नाडामा देख्न सकिनेछ ।

दुईपांग्रेतर्फ रोयल एनफिल्डले भर्खरै लन्च गरेको गनमेटल ग्रे ३५० शोकस गर्नेछ । पियाजोका स्टोर्म १२५ हाइलाइटका रुपमा रहनेछ । एप्रिलिया डिजिटल १५० सीसी पनि नाडामा किन्न पाइनेछ ।

हिरोले नाडालाई लक्षित गरेर एक्सपल्स २०० टी ल्याएको छ । यामाहाले नयाँ मोटरसाइकल एमटी १५ तथा स्कुटर एनम्याक्स १५५ मुख्य आकर्षण हुनेछ ।

टीभीएसले आरआर ३१० मोटरसाइकल, एनटर्क स्कुटर, जुपिटर क्लासिक स्कुटर तथा आरटीआर १५० र आरटीआर २०० नाडामा राख्ने जनाएको छ ।