काठमाडौं । विदेशमा कार्यरत एक नेपाली कामदारले  मासिक औसत ४४ हजार ३३३ रुपैयाँ पठाउने गरेको एक अध्ययनले देखाएको छ ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले गरेको विप्रेषण (रेमिट्यान्स) प्राप्त गर्ने घरपरिवारको बचत तथा लगानी प्रवृत्ति अध्ययनले वैदेशिक रोजगारीमा जाने एक जनाले औसत वार्षिक ५ लाख ३२ हजार रुपैयाँ पठाउने गरेको उल्लेख गरेको छ । विप्रेषण प्राप्त गर्ने घर परिवारको बचत तथा लगानी प्रवृत्तिलाई केन्द्रित गरी १६ जिल्लाका ३२० घरपरिवारलाई समेटी यो स्थलगत सर्वेक्षण अध्ययन गरिएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । 

वैदेशिक रोजगारमा गएका बहुसंख्यकले औपचारिक माध्यमबाट तर भारत, कोरिया लगायत विकसित मुलुकमा गएकाले अनौपचारिक माध्यमबाट रकम पठाउने गरेको  राष्ट्र बैंकका अनुसन्धान विभागका कार्यकारी निर्देशक नरबहादुर थापाले बताए । उनका अनुसार अध्ययनले ९०.९ प्रतिशत विप्रेषण रेमिट कम्पनी, बैंक तथा वित्तीय संस्था र ५.९ प्रतिशत हुण्डीमार्पmत् नेपाल भित्रिने गरेको अध्ययनले देखाएको छ । जसअनुसार वैदेशिक रोजगारीका गन्तव्य मुलुक मध्ये खाडीमा ५६.९, मलेसियामा २६.६, विकसित मुलुकतर्पm ८.१ र भारतमा ४.४ प्रतिशत नेपाली कामको खोजीमा जाने गरेको पाइएको उनले जानकारी दिए ।

स्थलगत सर्वेक्षणमा समेटिएका मध्ये ८०.८ प्रतिशत घरपरिवारको विप्रेषण बाहेक आयको अन्य स्रोतबाट खर्च धान्न नपुग्ने र १८.८ प्रतिशत घर परिवारले उपभोग खर्चका लागि विप्रेषण आयमा पूर्ण रूपमा भर पर्नुपर्ने देखिएबाट वैदेशिक रोजगारीले गरिबी न्यूनीकरणमा खेलेको महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको देखाएको छ । विप्रेषणबाट प्राप्त आम्दानीले गरिबीको रेखामुनि रहेको जनसंख्याको अनुपात क्रमशः घट्दै गएको देखाएको थापाले बताए ।  उनका अनुसार विप्रेषणले नेपालमा शिक्षा–स्वास्थ्यजस्ता सामाजिक क्षेत्रमा सुधार आएको छ । जसअनुसार वैदेशिक रोजगारीमा गएका १८.८ प्रतिशत घरपरिवारको आम्दानी विप्रेषण मात्र रहेको पाइएको छ । गन्तव्य मुलुकको रोजगारीमा कुनै व्यवधान आएमा ती घरपरिवारको गरिबीको दर पनि बढ्ने देखिने प्रतिवेदनमा औंल्याइएको छ ।

यस्तै विप्रेषण आयको प्रयोग ऋण तिर्न २५.३, दैनिक उपयोगको लागि २३.९, शिक्षा, स्वास्थ्यमा ९.७, सामाजिक कार्यमा ३, उत्पादनमूलकमा १.१ र बाँकी २८ प्रतिशत रकम वचत हुने गरेको छ । नेपालले कामको खोजीमा जानको लागि ११० मुलुकहरू खुल्ला गरेको छ । १ हजार ३३ मेनपावर कम्पनीहरूले इजाजत लिई वैदेशिक रोजगार व्यवसाय सञ्चालन गरिरहेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।